ADHD

ADHD

Wat is ADHD nu eigenlijk?

ADHD staat voor ‘attention deficit hyperactivity disorder’. Toevallig komen de letters ook overeen met ‘alle dagen heel druk’, maar deze beschrijving is niet volledig. Je ziet ADHD terug in de vorm van  aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. Onderaan vind je een lijst met bijbehorende kenmerken. Deze uitleg over ADHD is natuurlijk erg verkort. Wil je meer lezen over bijvoorbeeld de achterliggende neurologische factoren van ADHD, dan kan je terecht bij Wikipedia. Wees kritisch met de informatie die je leest, ADHD is relatief nieuw en wordt nog hevig onderzocht.

Waarom heb ik ADHD?

ADHD is iets waar je mee geboren wordt. Eigenlijk kan je dan de schuld geven aan genen of het pech hebben om hiermee geboren te zijn. Maar niet alle hoop is verloren, er bestaan goede methoden om te leren leven met ADHD. Bovendien zijn er ook positieve eigenschappen. Zo zeggen sommige mensen met ADHD dat ze creatief zijn. Ook hebben mensen met ADHD soms een moment van extreem goede concentratie, de zogenaamde hyperfocus.

Help! Heb ik ADHD?

ADHD is in principe maar een label. Het voordeel van die label is om legaal medicatie tegen ADHD te krijgen. Verder kan je ook genieten van extra tijd bij sommige examens.

Wanneer is ADHD nu een probleem? Een probleem is altijd subjectief, en dat is bij ADHD ook het geval. Het kan soms lastig zijn om te zien hoe ADHD een invloed heeft op jouw leven. Dat klinkt vaag, dus we gaan een fictief voorbeeld gebruiken:

Maak kennis met Jeb, een jongeman van 25 jaar oud. Hij heeft meerdere studies geprobeerd, maar zonder succes. Tijdens zijn studie was uitstellen een groot probleem, waardoor hij tijdens de blok in tijdsnood kwam. Jeb dacht ‘leren zal wel niks voor mij zijn’. Afgelopen jaar is hij begonnen als administratief medewerker bij zijn familiebedrijf. Van zijn werk krijgt hij veel verantwoordelijkheden zoals het beantwoorden van mails tot het nakijken van bestellingen. Maar na een maand beginnen de problemen. Jeb wil het goed doen, maar hoe hij het ook probeert, alles lijkt chaos te zijn. Zo bekijkt hij mails om die later te beantwoorden, maar vergeet het dan. Bij andere taken wordt hij snel afgeleid door onbelangrijke dingen. Bestellingen worden soms verkeerd geleverd of genoteerd of helemaal niet ingevoerd. Jeb heeft het gevoel dat hij de hele tijd brandjes zit te blussen en altijd achterloopt op schema. Als de chaos in zijn hoofd teveel wordt, kan hij ineens besluiten om alles te laten vallen en gewoon naar huis te gaan tot ongenoegen van zijn familie en zichzelf (achteraf). Hij vraagt naar professionele hulp.

In het bovenstaande voorbeeld lees je een fictief voorbeeld over een jongeman die moeilijk structuur kan creëren in zijn leven. Het is belangrijk om te weten dat dit niet uitsluitend is voor ADHD. Want eigenlijk verandert de label ADHD weinig aan de situatie van Jeb. Nu is het belangrijk om je te realiseren dat iedereen moeite kan hebben met structuur of concentratie. Daarom dat veel mensen gebruik maken van een agenda, om zo toch structuur voor zichzelf te creëren. En mensen met ADHD hebben over het algemeen meer moeite om zelf structuur te creëren.

Dus als je jezelf herkent in Jeb, dan is er een kans dat je ADHD hebt. Het beste is om met een professional te spreken als je er zelf niet mee verder kan.

Ik heb een diagnose gekregen en nu?

Je hebt een diagnose gekregen, maar eigenlijk is er niets veranderd. Wat moet je nu doen? Je kan eerst proberen om zelf je symptomen aan te pakken. Lukt dat niet dan kan je altijd professionele hulp zoeken. Verder kan jouw arts of psychiater je medicatie voorschrijven, praat erover met je arts of psychiater.

Wat doet een psycholoog?

Een psycholoog kijkt samen met jou naar jouw probleem. Wat wil je veranderen? Wat heb je zelf al geprobeerd? Waar loop je vast? Samen wordt er een plan gemaakt, en dan kijken we stap voor stap wat voor jou werkt en wat niet. Het is een zoektocht naar wat bij jou past.

In het voorbeeld van Jeb zouden we gaan kijken naar zijn methoden om zijn werk te doen. Waar loopt het precies vast? Kan het zijn dat er gewoonweg teveel werk van Jeb gevraagd wordt? In dat geval gaat niemand het gepland krijgen. Bij Jeb is dit niet het geval, hij krijgt een gemiddelde portie werk maar kan er geen structuur in krijgen. We gaan moeten zien wat Jeb al heeft geprobeerd om structuur te krijgen, om zo te zoeken naar manieren die voor hem wel werken. Misschien ontdekken we ook andere dingen die Jeb blokkeren om te werken zoals hij het wil. Zo is Jeb iemand die graag goed wil presteren, dat leidt bij hem tot angst om zijn werk slecht uit te voeren. Jeb heeft echter geen efficiënte manieren aangeleerd om met zijn angsten om te gaan. Zo gaat hij onbewust of bewust taken uitstellen, om zo op korte termijn van zijn angst en stress af te zijn. Maar zo komt hij op lange termijn natuurlijk in de problemen. Jeb gaat dus andere manieren aan moeten leren om met zijn uitstelgedrag om te gaan. Een psycholoog helpt jou hiermee.

Lijst met veel voorkomende problemen

Aandachtsproblemen

  • Gemakkelijk afgeleid zijn
  • Moeite met het afmaken van taken
  • Weinig overzicht hebben over hoofd- en bijzaken
  • Slecht kunnen plannen, organiseren en kiezen
  • Alleen concentratie op kunnen brengen als het onderwerp erg interessant is
  • Moeite met luisteren, met het tot zich door laten dringen van informatie
  • Moeite met het invullen van formulieren, instructies begrijpen en onthouden
  • Vergeetachtig zijn
  • Vaak dingen kwijt zijn

Hyperactiviteit

  • Moeite met stilzitten
  • Vaak bezig moeten zijn
  • Steeds moeten lopen
  • Een gevoel van innerlijke rusteloosheid
  • Friemelen
  • Slecht kunnen ontspannen
  • Druk praten
  • Veel sporten

Impulsiviteit

  • Woedeuitbarstingen
  • Impulsaankopen
  • Dingen er uit flappen: zeggen wat je denkt
  • Anderen in de rede vallen
  • Ongeduldig zijn
  • Gokken
  • Eetbuien
  • Impulsief relaties en banen aangaan of verbreken

 

en_USEnglish